Sindroma e vdekjes së papritur të foshnjave (SIDS) është vdekja e papritur dhe e pashpjegueshme e një foshnjeje më të vogël se 1 vjeç që nuk ka një shkak të njohur edhe pas një hetimi të plotë.
Rreth 100 foshnja në vit vdesin papritur, zakonisht në gjumë (një kategori e quajtur SUDI, ose “vdekje e papritur e papritur në foshnjëri”, e cila përfshin SIDS, aksidente të tilla si mbytja dhe shkaqe të panjohura). Në Mbretërinë e Bashkuar, rreth 300 foshnja vdesin papritur në gjumë çdo vit.
Në SHBA, SIDS, në veçanti, është shkaku kryesor i vdekjes për foshnjat nga një muaj deri në një vjeç, duke shkaktuar vdekjen e rreth 1,389 foshnjave në vitin 2020. Në të njëjtin vit, 1,062 foshnja të tjera vdiqën nga shkaqe të panjohura dhe 905 vdekje të tjera u konsideruan si mbytje aksidentale ose mbytje në shtrat. Në 20 vitet e fundit, ka rënië të vdekjeve. Në vitin 2020, shkalla ishte 93 foshnja për 100,000. Dhe ndërsa në shumë vende përmirësimet në kujdesin shëndetësor, vaksinat dhe ilaçet e përmirësuara kanë ndihmuar në goditjen dhe zhdukjen e një numri të kushteve të tjera që dikur vranë mijëra fëmijë të vegjël nga fruthi, shytat, poliomieliti dhe kolla e mirë. Vdekjet e papritura brenda natës mbeten kryesisht një mister.
Jo vetëm që nuk ka “vaksina SIDS”, por vetë SIDS është një diagnozë e paqartë. Nëse nuk ka një shkak të qartë të vdekjes, SIDS shpesh shkon në certifikatën e mjekut.
Nuk dihet se çfarë e shkakton SIDS.
“Për shumë vite, ne menduam se ekzistonte një gjë e quajtur SIDS. Ky nuk është modeli funksional tani,” thotë Richard Goldstein, një studiues kryesor i SIDS dhe specialist i kujdesit paliativ pediatrik në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit dhe Shkollën Mjekësore të Harvardit. “SIDS është një përshkrues, është një përshkrim i një rezultati. Dhe ky rezultat është se një foshnjë në dukje e mirë vendoset për të fjetur dhe vdes gjatë gjumit pa ndonjë shkak të dukshëm.”
Ndër të tjera specialistët thonë: “Është e vërtetë që ne dimë shumë nga mënyrat se si mund të ulim rrezikun e vdekjes së papritur në foshnjëri.
Kjo është arsyeja pse prindërve u thuhet që ta mbajnë fëmijën e tyre të përditësuar me vaksinat, të mos pinë duhan pranë tyre, të ndajnë dhomën me foshnjat e tyre, t’i vënë foshnjat të flenë në shpinë dhe të mos flenë kurrë me fëmijën e tyre në një divan apo karrige ose në shtrat të butë nën ndikimin e alkoolit ose drogës. Ndër udhëzimet e tjera për zvogëlimin e rrezikut të SIDS, prindërit këshillohen gjithashtu që të sigurojnë që fëmija të mos jetë kurrë në pozicion “mjekra në gjoks”, gjë që ngushton rrugët e tyre të frymëmarrjes (siç mund të ndodhë në një karrocë fëmijësh ose sedilje makine) dhe të mos e mbështjellin tepër foshnjën e tyre pasi mund të shkaktojë mbinxehje. Produktet e pjerrëta të gjumit si djepi u ndaluan kohët e fundit në SHBA për shkak të rrezikut që paraqesin, por mbeten në treg në vende të tjera. Një nga arsyet pse nënat inkurajohen gjithashtu të ushqehen me gji është se ajo lidhet me një rrezik më të ulët të SIDS.”
